ID.nl logo
Het expansievat als drukbuffer
© Roman Milert - stock.adobe.com
Energie

Het expansievat als drukbuffer

Is de waterdruk in het verwarmingssysteem plotseling niet meer stabiel te krijgen? Of moet je meer dan normaal water bijvullen en ben je bang dat er ergens een lek is? De kans is groot dat er iets mis is met het expansievat. Wat is dat cilindervormige vat van staal? Waartoe dient het? En wat doe je als het stukgaat?

Het expansievat vangt de drukverschillen op in de cv-installatie. In dit artikel leggen we uit hoe dat werkt. Helaas gaat zo'n vat doorgaans minder lang mee dan de andere elementen van de cv-installatie. Er is een heel eenvoudige manier om het expansievat te controleren op zijn werking. En wie handig is, kan 'm zelf vervangen!

Je herkent het doorgaans rode vat onmiddellijk in de stookruimte. Het expansievat is een eenvoudig maar belangrijk onderdeel van de cv-installatie. Het water in het verwarmingssysteem circuleert in een gesloten circuit van leidingen, radiatoren en/of vloerverwarmingsleidingen. Het expansievat vangt de drukverschillen op die ontstaan door verwarming en afkoeling. Daarom wordt het ook wel 'drukvat' genoemd.

Expansievat nodig?

Hier vind je voor elke situatie de juiste oplossing!

Twee  compartimenten 

Dit vat heeft binnenin twee compartimenten. Het bovenste compartiment bevat water en in het onderste compartiment zit gas: stikstof. Tussen de twee compartimenten zit een rubber membraan. Gas laat zich in tegenstelling tot vloeistof samendrukken. Zodra de waterdruk toeneemt, zal het membraan in de richting van het gas bewegen. Hierdoor neemt de druk in dat compartiment toe, zonder dat er gevaar is op schade. Mocht de druk onverwacht toch te veel stijgen (omdat er bijvoorbeeld plotseling te veel water in de installatie wordt geperst), dan wordt het water automatisch afgevoerd via het overdrukventiel boven op het expansievat.

Drukbehoud

Tijdens de opwarming vangt het expansievat de uitzetting van het water op. Als het water afkoelt, zal het water krimpen. Tijdens dat uitzetten en krimpen zorgt het expansievat voor behoud van de normale werkdruk, want er mag nergens onderdruk optreden. Het kan evenmin zo zijn dat al het water uit het expansievat verdwijnt. Bovendien moet er ook altijd voldoende stikstof in het vat aanwezig zijn. 

Temperatuur en volumetoename

Hoe groot zijn die drukverschillen die het expansievat moet opvangen? Dat hangt af van de temperatuur en van de grootte van de installatie. Hieronder lees je in de tabel hoeveel het watervolume toeneemt bij verschillende temperaturen. 

Temperatuur (in graden Celsius)Volumetoename (in %)
300,66
400,93
501,29
601,71
702,22
802,81
903,47
1004,21

Als de ketel het water tot 70° Celsius verwarmt, neemt het water 2,22 procent in volume toe. Als de installatie bijvoorbeeld 200 liter water bevat, geeft dat een extra watervolume van 4,44 liter. Het expansievat moet dus groot genoeg zijn om het extra watervolume op te vangen. Veiligheidshalve neemt men aan dat het expansievat 3 procent van de waterinhoud van de installatie moet kunnen bevatten. Voor een doorsneewoning volstaat een expansievat van 18 liter. Voor een groot herenhuis is een ruimer expansievat van 25, 35, 50 of zelfs 80 liter nodig. 

Zo werkt het expansievat. De zwarte lijn is het rubber membraan tussen het gas en het water.

Voordruk

Aan de onderkant van het vat zit een luchtventiel waarmee de voordruk van het expansievat eventueel kan worden verhoogd. Voordruk is de druk die op het compartiment van de stikstof wordt gezet voordat het expansievat wordt aangesloten. In de meeste gevallen heeft de fabrikant het al met de juiste druk gevuld. 

De installateur zal vooral rekening houden met de plaats waar het vat wordt opgehangen. Hangt het expansievat in de kelder, dan is de voordruk hoog door het gewicht van het water dat op het vat drukt. Wanneer het vat op zolder hangt, is de voordruk juist laag. Er zijn drie types die afhankelijk zijn van de afstand van het expansievat en het hoogste punt van de installatie. 

– 0 tot 5 meter: voordruk van 0,5 bar

– 5 tot 10 meter: voordruk 1 bar

– 10 tot 15 meter: voordruk 1,5 bar.

Geluidsproef

Is het onmogelijk om de druk van de installatie goed te regelen, dan is de kans groot dat het membraan is gescheurd. Je kunt dat makkelijk controleren. Tik met het handvat van een schroevendraaier eerst op de bovenkant van het vat en daarna op de onderkant. Als het membraan intact is, zit het gas onder en het water boven. Het tikken zal bovenaan anders klinken dan onderaan. Is het geluid overal identiek, dan is het vat waarschijnlijk volledig gevuld met water en is het membraan stuk. Een kapot expansievat moet je laten vervangen, want dat ontregelt de cv-installatie. 

Controleer de staat van het expansievat door op de boven- en onderkant te tikken.

Slijtage

Er worden twee soorten rubber voor het membraan gebruikt: natuurrubber is goedkoop, maar butylrubber is de beste kwaliteit. Een van de nadelige eigenschappen van een expansievat is dat de voordruk met de tijd afneemt. Dat heeft te maken met de natuurlijke doorlaatbaarheid van het rubber voor gas. Geen enkel membraan is over de volledige levensduur 100 procent hermetisch dicht; er is altijd een klein beetje drukverlies.

Butylrubber is veel gasdichter dan natuurrubber, maar ook de dikte van het rubber speelt een rol. Als de voordruk door slijtage van het membraan te veel afneemt, dan is het nut van het expansievat ook weg. Dat betekent dat je de cv-installatie veel vaker dan normaal zult moeten bijvullen en ontluchten. Een slecht werkend expansievat is de belangrijkste oorzaak van corrosie en prut in de cv-installatie.

Gemiddelde levensduur: zeven jaar

Normaal gesproken gaat een expansievat zo'n zeven jaar mee. De gemiddelde levensduur is dus aanzienlijk korter dan die van de cv-ketel. Na een aantal jaar wordt het rubbermembraan poreus en kan het gaan lekken. Als het expansievat kapot is, lekt het van binnen. Het kan echter ook gebeuren dat de cv door een kapot expansievat water lekt omdat het expansievat de drukverschillen niet langer opvangt. In dat geval zal het overstortventiel zijn werk doen, en dan merk je dat daar water uit komt. 

©Natalia - stock.adobe.com

Een expansievat vervangen of plaatsen duurt niet lang.

Prijs expansievat Een expansievat is niet duur: voor een gemiddelde woning kost die tussen de 40 en 100 euro (zonder de installatiekosten). Voor het vervangen inclusief werkloon mag je rekenen op een bedrag tussen de 130 en 200 euro.

Zelf doen

Om kosten te besparen, kun je het expansievat ook zelf vervangen. Volg de volgende stappen:

  • Haal om te beginnen de stekker van de cv-ketel uit het stopcontact.

  • Tap de ketel af totdat het waterniveau onder het expansievat komt. Wanneer het expansievat in de kelder hangt, tap je de ketel helemaal af.

  • Draai het expansievat van de koppeling af. Kijk uit, want een lek expansievat kan zwaar zijn omdat het vol water zit.

  • Omwikkel het schroefdraad van het nieuwe vat zeven keer rechtsom met teflon-tape om het geheel waterdicht af te sluiten.

  • Monteer het nieuwe expansievat op de ophangbeugel.

  • Vul de cv-installatie opnieuw met water via de vulkraan.

  • Blijf vullen totdat de druk in de cv-ketel tussen de 1,5 en 2 bar bereikt. Dat is voor de meeste cv-ketels een goed druk-bereik. Kijk in de handleiding van jouw cv-ketel voor de exacte waarden.

  • Draai de ontluchtingsnippel boven op het expansievat open tot er water uitkomt. 

  • Check nog even of de druk nog steeds hoog genoeg is (1,5 tot 2 bar). Is deze door het ontluchten teruggelopen, dan vul je het systeem nogmaals bij.

Wil jij een nieuwe CV-ketel?

Vraag een offerte aan voor cv-ketels:

▼ Volgende artikel
Review Dreame V30 – Doet niet onder voor een Dyson
© Wesley Akkerman
Huis

Review Dreame V30 – Doet niet onder voor een Dyson

De meeste mensen zullen het merk Dreame inmiddels kennen als een fabrikant van robotstofzuigers en nat-droogstofzuigers. Maar het Chinese bedrijf maakt ook steelstofzuigers die onder meer de concurrentie aangaan met Dyson en Samsung, met als laatste wapenfeit de Dreame V30 die we in deze recensie behandelen.

Uitstekend
Conclusie

Hoewel de Dreame V30 echt geen perfecte steelstofzuiger is, is dit wel een prettig apparaat waarmee je flink wat gedaan krijgt. De zuigkracht is hoog genoeg, de bediening is eenvoudig en het onderhoud is minimaal. De wendbaarheid, het plaatsen op de oplaadbasis en de laser op de kop laten nog wat te wensen over, maar je haalt dan ook geen Dyson of AI Jet van Samsung in huis. In het kader van gemak en prijs-kwaliteit is de Dreame V30 dan ook een dikke aanrader.

Plus- en minpunten
  • Knikbare stang
  • Genoeg zuigkracht
  • Verschillende opzetstukken
  • 90 minuten gebruikstijd
  • Betaalbaar t.o.v. concurrentie
  • Kop wat minder wendbaar
  • V30 op basis plaatsen onwennig
  • Laser laat te wensen over

In vergelijking met de concurrentie is de Dreame V30 in elk geval een stuk betaalbaarder. De steelstofzuiger heeft een adviesprijs van 599 euro. Nog steeds een hele hoop geld, maar hij is online her en der gelukkig al voor minder te vinden. Je krijgt er bovendien niet alleen allerlei accessoires bij (zoals verschillende opzetstukken), ook zit er een oplaadstation in de verpakking. Als je de V30 daar op parkeert, inclusief zijn batterij, dan laadt hij het apparaat netjes voor je op. Ook is er ruimte voor het opbergen van de andere stofzuigermonden.

Het plaatsen van de Dreame V30 vergt even wat oefening en voelt wat onhandig aan. Zeker wanneer je nog een tweede zuigmond op de basis klikt. Je moet daar dan omheen manoeuvreren, terwijl je een vrij smalle opening zoekt waar de contactpunten voor het opladen samenkomen. Het gaat een stuk makkelijker zonder accessoires die in de weg zitten, maar we vinden het juist zo handig dat we die ook op de basis kwijt kunnen. Dat levert een klein dilemma op.

©Wesley Akkerman

Premium ontwerp

Qua ontwerp doet de Dreame V30 niet onder voor de concurrentie. De handgreep ligt comfortabel in de hand en het geheel heeft een premium uitstraling. Net als bij andere steelstofzuigers maakt Dreame gebruik van kunststof, maar daardoor is het gewicht ook prima. Met iets meer dan 2 kilo aan de pols houd je het best een hele stofzuigronde uit. Hoewel de steel uitschuift, kun je hem niet verhogen, maar hij komt met 1,1 meter gelukkig hoog genoeg.

Dankzij de batterijcapaciteit van 3200 mAh houdt de Dreame V30 het tot 90 minuten uit op een volle accu, mits je de gewone stand gebruikt. Zet je hem in de turbomodus, waardoor je volledig toegang krijgt tot de 330 watt aan zuigkracht, dan slinkt het aantal gebruikersminuten al snel. Dat is niet vreemd voor een steelstofzuiger, maar wel iets om rekening mee te houden. Opladen duurt met 4 uurtjes niet uitzonderlijk lang en is vergelijkbaar met concurrerende stofzuigers.

©Wesley Akkerman

Dreame V30 in de praktijk

De stofzuigprestaties zijn gelukkig van hoog niveau. De Dreame V30 wordt geleverd met een kop voor harde vloeren en een kop voor zachte oppervlakken, en in beide gevallen zijn we tevreden over de prestaties. Haren, zand, wat grover vuil en zelfs kiezelsteentjes zijn niet veilig voor het stofzuigmonster. De stand heeft bovendien een handige functie waarmee je de buis 90 graden kunt knikken, waardoor je makkelijker onder stoelen, tafels en banken komt.

In de kop zit verder een kleine laser waarmee je haren en stof op de grond ziet liggen. Daar waar die bij Dyson vaak de grond over de hele breedte van de zuigkop belicht, zien we hier dat de laser aan de zijkant zit. Daardoor zie je in feite maar de helft van het vloeroppervlak. Maar wát je ziet, valt gelukkig nog steeds op. Je zult alleen wat vaker heen en weer lopen om zeker te weten dat er niets meer op de grond ligt. Zal vast iets met patenten te maken hebben, maar is toch een beetje onhandig.

©Wesley Akkerman

Volle (zuig)kracht vooruit

Bij sommige steelstofzuigers gebeurt het nog weleens dat de zuigkracht automatisch omlaag wordt geschroefd zodra je de kierenzuiger pakt, bijvoorbeeld voor in de auto of tussen bankkussens. Irritant. Maar dat doet de Dreame V30 dus níet. Die houdt altijd toegang tot drie standen: auto, laag en max. Ook met opzetstukken. Daardoor is dit model net zo bruikbaar voor snelle schoonmaakklusjes in huis als voor het uitzuigen van kruimels en zand in de auto.

De bediening werkt simpel via twee knoppen onder het kleurrijke lcd-scherm. Daarmee wissel je tussen zuigstanden en zie je welk vuil hij precies naar binnen trekt. Wel merk je dat de stofzuiger niet altijd even soepel stuurt en dat de vloerborstel wat stroef kan aanvoelen. Het onderhoud daarentegen is eenvoudig: alle onderdelen klik je los en maak je zelf schoon wanneer het apparaat daar aan toe is.

Dreame V30 kopen?

Hoewel de Dreame V30 echt geen perfecte steelstofzuiger is, is dit wel een prettig apparaat waarmee je flink wat gedaan krijgt. De zuigkracht is hoog genoeg, de bediening is eenvoudig en het onderhoud is minimaal. De wendbaarheid, het plaatsen op de oplaadbasis en de laser op de kop laten nog wat te wensen over, maar je haalt dan ook geen Dyson of AI Jet van Samsung in huis. In het kader van gemak en prijs-kwaliteit is de Dreame V30 dan ook een dikke aanrader.

▼ Volgende artikel
ZinVolt helpt je kiezen: thuisbatterij kopen of wachten?
© ZinVolt
Energie

ZinVolt helpt je kiezen: thuisbatterij kopen of wachten?

De salderingsregeling loopt op z’n eind, terugleverkosten stijgen en de winter staat voor de deur. Is het slim om nu al een thuisbatterij te kopen of kun je beter nog even wachten? We zetten de belangrijkste feiten, voordelen en overwegingen op een rij, met de ZinVolt Base als voorbeeld van hoe toegankelijk energieopslag inmiddels is geworden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met ZinVolt

De energiemarkt is volop in beweging. Steeds meer mensen met zonnepanelen merken dat hun terugleververgoeding daalt, terwijl vaste kosten juist stijgen. Energieopslag – je eigen zonnestroom bewaren voor later – klinkt dan steeds logischer. Toch twijfelen veel mensen: is het nú het moment om een thuisbatterij te kopen, of kun je beter nog even afwachten?

Waarom dit hét moment is om te oriënteren

De salderingsregeling stopt in 2027 in één keer. Tot die tijd mag je nog verrekenen wat je opwekt met wat je verbruikt, maar de vergoeding voor teruggeleverde stroom wordt steeds kleiner. Tegelijkertijd rekenen energiebedrijven hogere terugleverboetes voor stroom die je terug het net in stuurt. Kortom: zelf je zonnestroom gebruiken wordt steeds waardevoller, en juist dáár komt een thuisbatterij van pas. Daarmee laad je overdag op met zonne-energie en gebruik je die 's avonds, zonder het net te belasten.

©ZinVolt

Wat kost een thuisbatterij anno 2025?

De prijs hangt vooral af van de capaciteit. Een compacte batterij van 4 kWh kost rond de 3500 euro tot 4500 euro. Grotere systemen met 8 kWh of meer lopen richting de 6000 à 7000 euro, inclusief btw en installatie. Plug & play-systemen zoals de ZinVolt Base drukken die prijs flink, omdat er geen installateur nodig is: je steekt hem gewoon in het stopcontact en de slimme software doet de rest.

Daarnaast kun je bij het gebruik van een dynamisch energiecontract vaak 21 procent btw terugvragen. Dat scheelt honderden euro's en maakt de terugverdientijd een stuk korter.

Wat levert het op?

Een thuisbatterij maakt je minder afhankelijk van energieleveranciers. Je gebruikt meer van je eigen zonnestroom en minder dure netstroom tijdens piekuren. Bij een gemiddeld huishouden met zonnepanelen kan dat je honderden euro's per jaar schelen, afhankelijk van verbruik en contract.

Nog een voordeel: je hebt grip op je energiestromen. Een slimme batterij zoals de ZinVolt Base laadt automatisch op als stroom goedkoop is en levert terug als de prijs hoog is. Alles verloopt soepel via de meegeleverde app en de P1-dongle die met je slimme meter praat.

©ZinVolt

De winterfactor

Maar wacht even: 's winters wek je toch veel minder zonne-energie op? Klopt, maar juist dan kan een batterij handig zijn. Overdag laden met goedkope dalstroom, 's avonds gebruiken tijdens de duurdere piekuren – dat levert direct winst op bij dynamische contracten.

Daarnaast geeft het systeem een stukje zekerheid. De ZinVolt Base heeft bijvoorbeeld standaard een noodstroomstopcontact. Valt de stroom uit, dan blijven je koelkast, modem en verlichting gewoon aan. Handig, zeker gedurende de winter wanneer storingen vaker voorkomen.

Wachten of nu instappen?

Er zijn redenen om even af te wachten. De technologie wordt steeds efficiënter en prijzen dalen langzaam. Toch kiezen veel mensen ervoor om nu al te starten, juist omdat:

  • de salderingsregeling binnenkort echt verdwijnt

  • terugleverkosten blijven stijgen

  • levertijden oplopen nu de vraag toeneemt

  • btw-teruggave niet voor altijd gegarandeerd blijft

Een systeem zoals de ZinVolt Base is bovendien modulair: je kunt klein beginnen met 4 kWh en later uitbreiden naar 8 kWh of zelfs 24 kWh. Zo groei je mee met je huishouden, zonder opnieuw te hoeven investeren in een compleet ander systeem.

©ZinVolt

Wat de slimme keuze nu is

Wie zijn zonne-energie optimaal wil benutten, doet er goed aan zich nú te oriënteren. Wachten kan altijd, maar de kans is groot dat je dan hogere kosten hebt en langer op levering moet wachten.

Met een plug & play-oplossing zoals de ZinVolt Base kun je alvast klein beginnen. Je hebt geen installateur nodig, geen verbouwing in je meterkast en je kunt meteen profiteren van lagere netafhankelijkheid.

Persoonlijk advies van ZinVolt

Twijfel je nog of een thuisbatterij in jouw situatie loont? Bij ZinVolt kun je vrijblijvend een adviesgesprek aanvragen. Een expert bekijkt samen met jou je verbruik, zonnepanelen en toekomstplannen, zodat je precies weet wat slim is om te doen.
👉 Plan direct je adviesgesprek

De slimme stap vooruit

De thuisbatterij is niet langer toekomstmuziek, maar een logische volgende stap in slim energiegebruik. De ZinVolt Base laat zien hoe eenvoudig dat inmiddels kan: insteken, koppelen, klaar. Of je nu alvast wilt besparen of je voorbereidt op de winter, de stap naar energievrijheid begint hier. Reserveer de ZinVolt Base nu voor 50 euro en betaal bij levering het restbedrag!

👉 Ook een ZinVolt Base in huis?

Ontdek alle details en claim jouw plek via de officiële pre-orderpagina!