Regen, natte jassen, was die niet buiten aan de lijn kan: in de herfst is de luchtvochtigheid in huis al snel hoger. Zonder goede ventilatie merk je dat aan beslagen ramen, muffe lucht of zelfs schimmel. Tijd om slim te ventileren dus: frisse lucht binnenlaten – zonder dat je extra moet stoken om het binnen warm te houden.

Waarom ventileren in de herfst belangrijk is

In de herfst zit je vaker binnen en is de lucht buiten vaak vochtig. Toch produceer je binnenshuis het meeste vocht: koken, douchen, wassen, ademen en natte kleding zorgen samen voor meerdere liters waterdamp per dag. Hoeveel dat is, hangt sterk af van de gezinssamenstelling en je dagelijkse gewoonten. Als die vochtige lucht nergens heen kan, ontstaat condens op ramen en muren. Het huis voelt kouder aan en het kost meer energie om de temperatuur aangenaam te houden. Een hoge luchtvochtigheid vergroot bovendien de kans op schimmel en kan leiden tot klachten als benauwdheid of het verergeren van allergieën.

Liever af en toe kort luchten dan raam op een kier

Een raam op een kier zetten lijkt een logische oplossing, maar ís het niet. De lucht stroomt maar langzaam door en ondertussen verdwijnt er warmte. Je kunt beter een paar keer per dag kort en krachtig luchten. Zet ramen of deuren een kwartiertje tegenover elkaar open (of een minuut of vijf, als het buiten erg koud is), zodat er een stevige luchtstroom ontstaat. Vochtige lucht verdwijnt dan snel en maakt plaats voor drogere buitenlucht. Dat is de meest zuinige manier van ventileren. Dat komt doordat muren, vloeren en meubels namelijk warmte opslaan. Staat er de hele dag een raam open, dan koelen die langzaam af. Moet de verwarming daarna weer aan, dan warm je niet alleen de lucht opnieuw op maar ook al die afgekoelde oppervlakken. Dat kost extra energie.

Ventilatieroosters en gebruiken

Ventilatieroosters boven ramen of kleine klepraampjes lijken in de herfst vooral warmteverlies te veroorzaken. Toch is het slim om ze niet dicht te zetten. Ze zorgen voor een constante toevoer van frisse lucht, die nodig is om vocht af te voeren. In goed geïsoleerde huizen is dit zelfs onmisbaar, omdat er anders nauwelijks luchtverversing plaatsvindt.

©Koldunova

Verschil tussen oudere en nieuwere woningen

In oudere huizen met enkel glas en beperkte isolatie zie je vochtproblemen vaak sneller terug in de vorm van condens op de ramen. Hier is extra vaak luchten nodig, omdat warme, vochtige lucht minder waterdamp kan vasthouden zodra die afkoelt. Komt die lucht in contact met een koud oppervlak – zoals enkel glas of een slecht geïsoleerde muur – dan koelt de lucht daar snel af en ontstaat er condens. Dat werkt net als bij een koud blikje frisdrank op een warme dag: de lucht eromheen koelt af en er vormen zich druppeltjes.

In nieuwbouwhuizen is de situatie anders: die zijn beter geïsoleerd, maar voor frisse lucht afhankelijk van ventilatieroosters en mechanische systemen. Hier merk je vochtproblemen niet meteen aan condens, maar eerder aan muffe lucht of vochtige plekken in hoeken (hoeken zijn extra gevoelig, omdat de lucht er minder goed circuleert en buitenmuren daar vaak kouder zijn). In beide situaties blijft ventileren belangrijk, maar de aanpak verschilt per type woning.

Mechanische ventilatie gebruiken

In een huis met een centraal ventilatiesysteem kun je dat systeem het best continu laten draaien. Vaak geldt: de laagste stand is geschikt voor normaal gebruik, de middelste of hoogste stand gebruik je op momenten dat er veel vocht vrijkomt, zoals tijdens koken, douchen of wanneer er veel mensen in huis zijn. Twijfel je welke stand bij jouw woning past? Kijk dan in de handleiding van het systeem of vraag advies aan de installateur.

Bij balansventilatie met warmteterugwinning werkt het iets anders: het systeem voert constant lucht af en blaast tegelijk voorverwarmde lucht naar binnen. Zo gaat er nauwelijks warmte verloren. Vergeet niet om de filters schoon te maken of minstens één keer per jaar te vervangen.

©amixstudio

Waarom luchten ook werkt als het buiten vochtig is

Het lijkt misschien vreemd om bij regenachtig weer de ramen open te zetten, maar koude buitenlucht bevat meestal minder vocht. Zodra deze verse lucht binnen opwarmt, neemt de hoeveelheid vocht die de lucht kan vasthouden toe en daalt de relatieve luchtvochtigheid in huis. Alleen bij extreem vochtig weer, zoals mist of motregen, werkt dit tijdelijk minder goed. Ook in de herfst en winter helpt ventileren dus om vochtproblemen te voorkomen, zelfs als het buiten nat en klam aanvoelt.

Douchen of koken? Ventilatie (extra) aan!

Veel vochtproblemen ontstaan doordat er in korte tijd veel vocht vrijkomt, bijvoorbeeld tijdens douchen of koken. Zet bij het douchen altijd de afzuiging aan en laat die na afloop nog even draaien. Houd de badkamerdeur dicht, zodat het vocht zich niet door de rest van het huis verspreidt. Tijdens het koken helpt een afzuigkap met afvoer naar buiten. Heb je die niet, zet dan een raam open tijdens het koken, ook al is het maar kort.

©kazoka303030

Hoe herken je dat je onvoldoende ventileert?

Je kunt vaak zelf merken dat de luchtvochtigheid te hoog is. Denk aan beslagen ramen in de ochtend, handdoeken die na een nacht nog steeds klam zijn, een muffe lucht in de slaapkamer of donkere plekken langs kozijnen en in hoeken van muren. Zie je dat soort dingen, dan ventileer je waarschijnlijk niet genoeg.

Luchtvochtigheid meten met een hygrometer

Een hygrometer laat zien hoe vochtig het in huis is. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60 procent. Boven de 60 tot 70 procent, zeker als dit langere tijd zo blijft, neemt de kans op schimmel toe. De exacte grens hangt ook samen met de temperatuur: warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht. Een eenvoudig digitaal metertje is al vanaf een paar tientjes verkrijgbaar.

Wat als ventileren niet genoeg is?

Blijft de luchtvochtigheid hoog ondanks dat je goed ventileert, dan kan een luchtontvochtiger uitkomst bieden. Zeker in kamers waar vaak was hangt te drogen of in slecht geïsoleerde ruimtes helpt zo’n apparaat. Het kan ook schelen om de was vaker buiten te drogen als het weer het toelaat, of om een warmtepompdroger te gebruiken die het vocht netjes afvoert.

Wat je zelf kunt doen

Niet alleen techniek, ook je eigen gewoonten bepalen hoeveel vocht er in huis komt. Korter douchen, deksel op de pan tijdens het koken, de was buiten drogen als het kan: het helpt allemaal om de hoeveelheid vocht binnenshuis te beperken.

©GoodMood Photo

Slim omgaan met energie

Een raam dat de hele dag openstaat kan de binnentemperatuur met meerdere graden verlagen, waardoor de verwarming extra moet stoken. Kort en krachtig luchten is veel zuiniger. Tien minuten twee ramen tegen elkaar open kost minder warmte dan acht uur een raam op een kier laten staan.

Conclusie

Door slim te ventileren in de herfst houd je je woning droog en gezond, terwijl je tegelijkertijd niet onnodig hoeft te stoken. Door regelmatig kort te luchten, ventilatieroosters open te houden, mechanische ventilatie goed te gebruiken en vocht meteen af te voeren bij douchen of koken, voorkom je problemen. Met een hygrometer houd je de luchtvochtigheid eenvoudig in de gaten. Wie nu goede gewoonten ontwikkelt en let op eigen gedrag, profiteert in de winter: minder kans op schimmel, een prettiger binnenklimaat en lagere stookkosten.

Met de Google Pixel 10 Pro Fold koop je een 1899 euro kostende smartphone die je open kunt vouwen als een boek. Dat grote scherm is heel tof, maar hoe bevalt de telefoon in de praktijk? En is hij een betere keuze dan andere vouwsmartphones? Je leest het in deze uitgebreide Google Pixel 10 Pro Fold-review.

De Pixel 10 Pro Fold volgt de Pixel 9 Pro Fold uit 2024 op. Die werd door ons de beste vouwtelefoon van het jaar genoemd. We hadden dan ook hoge verwachtingen van zijn opvolger. Die verwachtingen komen niet helemaal uit. Ja, de Pixel 10 Pro Fold is een heel goede uitvouwbare smartphone. Maar nee, door verschillende keuzes van Google en een hardere innovatiedrang van concurrenten kunnen we de Pixel 10 Pro Fold geen schot in de roos noemen. Tijd om uit te leggen hoe dat komt.

©Rens Blom

©Rens Blom

Een smartphone maken met een scherm voorop en een groter scherm aan de binnenkant is technisch nog steeds lastig, maar het type telefoon wordt steeds beter. Bij Google zien we dat op twee boeiende punten terug. De Pixel 10 Pro Fold is de eerste vouwsmartphone die gecertificeerd stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Een knappe prestatie en een fijne zekerheid voor als je het toestel in een regenbui of aan het zwembad gebruikt. Het tweede punt is de ingebouwde magneet, waardoor je de Pixel 10 Pro Fold magnetisch kunt opladen met maximaal 15 watt. De manier van werken is identiek aan Apple's MagSafe in iPhones en is door Google 'Pixelsnap' genoemd.

©Rens Blom

De rest van het ontwerp van de Pixel 10 Pro Fold doet sterk denken aan zijn voorganger. Dat is niet slecht, maar merken als Samsung, Honor en Oppo hebben dit jaar serieuze stappen gezet in het dunner en lichter maken van hun vouwtelefoons. Vergeleken bij bijvoorbeeld de Samsung Galaxy Z Fold 7 voelt de Pixel-telefoon daarom zwaar, dik en wat gedateerd aan. Wat ook opvalt is dat de verticale vouw in het scherm van de Pixel 10 Pro Fold meer zichtbaar en voelbaar is dan op de Z Fold 7. Qua ontwerp komt de Samsung-telefoon simpelweg moderner en prettiger over, met minder compromissen.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro Fold heeft een 6,4inch-oledscherm aan de buitenkant en toont opengevouwen een 8inch-oledscherm. Beide schermen zijn lekker scherp, hebben een 120Hz-verversingssnelheid en kunnen erg helder beeld tonen.

©Rens Blom

Technische functies

Compromissen zien we ook terug in de hardware van de Pixel 10 Pro Fold. Niet in de hoeveelheid werkgeheugen (liefst 16 GB) of opslagcapaciteit (minimaal 256 GB), maar wel in de gekozen processor. Google kiest, net als in de andere Pixel 10-modellen, voor zijn eigen Tensor G5-processor. Die is simpelweg minder krachtig dan de Qualcomm-processor in andere vouwtelefoons.

De accuduur is gelukkig dik in orde. We kunnen de Pixel 10 Pro Fold een hele dag gebruiken voordat we hem 's avonds aan de magnetische oplader hoeven te hangen. Bekabeld opladen kan ook en gaat sneller, met maximaal 30 watt. Dat is anno 2025 niet heel vlot voor een dure smartphone, waardoor het bijna twee uur duurt voordat de accu via een usb-c-kabel volledig opgeladen is.

Camera's

Camera's zijn er in overvloed op deze vouwtelefoon. Logisch, want in zowel het scherm voorop als aan de binnenkant vind je een selfiecamera. Daarnaast zijn er op de achterkant nog eens drie camera's geplaatst. Dat zijn een hoofdcamera, groothoekcamera en telelens. De camera's scoren een ruime voldoende op fotografie- en videovlak. Opvallend is dat de zoomcamera vijf keer optisch inzoomt, waardoor je het beeld echt een stuk dichterbij haalt.

©Rens Blom

Lang updates

Met een Google Pixel-telefoon ben je verzekerd van zeven jaar softwareupdates en dat is met de Pixel 10 Pro Fold niet anders. Fijn is dat je die updates als eerste krijgt, want Google is de ontwikkelaar van Android. De Android 16-software op de vouwtelefoon werkt naar behoren en bevat steeds meer AI-gestuurde functies. Nog niet alle functies die in de Verenigde Staten werken, zijn in Nederland of de Nederlandse taal te gebruiken. Hopelijk komt daar nog verandering in, zodat de Pixel 10 Pro Fold een nog slimmere smartphone wordt.

De Pixel 10 Pro Fold in gebruik

De vouwbare ervaring van deze smartphone is uitstekend. Het scharnier voelt stevig aan en klapt met een prettige klik dicht. Het blijft ergens fascinerend om van een regulier telefoonscherm naar een 8inch-scherm te gaan. Je kunt zo twee apps prettig naast elkaar gebruiken of ziet één app op groter beeld. Leuk als je een video kijkt of een tekst leest, bijvoorbeeld.

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Conclusie: Google Pixel 10 Pro Fold kopen?

De Google Pixel 10 Pro Fold is een mooie verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de concurrentie heeft in een jaar tijd grotere stappen gezet. Samsungs Galaxy Z Fold 7 voelt op veel punten verfijnder aan dan de Pixel 10 Pro Fold en is – door zijn prijsverlagingen – ook honderden euro's goedkoper. Die twee redenen maken het lastig om Google's nieuwste vouwtelefoon aan te raden, ook al bevalt hij eigenlijk hartstikke goed.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige soundbar met losse achterspeakers voor echt surroundgeluid? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Met een soundbar verbeter je het geluid van de gemiddelde televisie en met een model met aparte surround speakers breng je ook 5.1-surround in de woonkamer. Erg prettig is dat de meeste soundbars met surround speakers ook nog eens draadloos zijn, dus geen gedoe met snoeren door de woonkamer. Bekijk hier onze selectie van vijf soundbar-sets.

Samsung HW-Q930D

Met de Samsung HW-Q930D richt je tegen een relatief bescheiden bedrag een volwaardige thuisbioscoop in. Naast een riante soundbar van ruim een meter telt de productdoos een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Verschillende audiodrivers zijn naar voren, naar boven en zijwaarts gepositioneerd. Een voordeel, want dit 9.1.4-kanaals audiosysteem stuurt effecten vanuit allerlei richtingen naar je oren. Kijk je een film met een Dolby Atmos-audiospoor, dan hoor je zelfs bepaalde klanken boven je hoofd. Aansluiten is trouwens kinderspel, want de verschillende apparaten vereisen alleen netstroom. Je hoeft dus geen lange speakerkabels tussen de audiocomponenten te leggen.

Je verbindt een televisie via HDMI met deze soundbar. Wie een Samsung-tv met ondersteuning voor Q-Symphony gebruikt, is in het voordeel. In dat geval werken alle audiodrivers van de smart-tv en soundbar naadloos met elkaar samen. Het resultaat is een nóg voller geluid. De achterzijde bevat nog een tweede HDMI-poort en optische ingang. Hierop sluit je desgewenst een extra apparaat aan, zoals een spelcomputer of mediaspeler. Voor het streamen van muziek verbind je de HW-Q930D met wifi. Met behulp van AirPlay 2, Google Cast of Spotify Connect luister je binnen een mum van tijd naar je favoriete afspeellijst. Je kunt eventueel ook een smartphone of tablet rechtstreeks met bluetooth verbinden.

LG DS95TR

Met een lengte van maar liefst 1,25 meter is de LG DS95TR een echte blikvanger. Ideaal voor wie een grote soundbar met een forse beeldbuis wil combineren. Voeg daar de twee bijgesloten surroundspeakers en subwoofer aan toe en je luistert naar een kamervullend geluid. In tegenstelling tot traditionele home-cinemasets is de aanleg van luidsprekerkabels niet nodig. De audiocomponenten communiceren draadloos met elkaar. Gebruik de automatische kalibratiefunctie om de speakers zorgvuldig op elkaar af te stemmen. Hierdoor heb je geen last van volumeverschillen en vertragingen.

In totaal heeft dit audiosysteem vijftien actieve audiodrivers. Daarvan zijn er vijf naar boven gericht. Het verwerken van films en series met driedimensionaal Dolby Atmos-geluid is dus geen enkel probleem. Dankzij een riant totaalvermogen van 810 watt voorzie je een middelgrote tot grote kamer van helder tv-geluid. De achterzijde van de soundbar heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Je kunt dus vrijwel elke televisie aansluiten. Voor het verwerken van muziekstreams verbind je de DS95TR met wifi of bluetooth. Prettig is hierbij de ondersteuning voor AirPlay 2, Google Cast en Spotify Connect. Lees hier enkele ervaringen van andere gebruikers.

LG DS60TR

Met dit betaalbare product van LG richt je een 5.1-kanaals audiosysteem in. De onlangs verschenen DS60TR bestaat uit een soundbar van 85 centimeter, een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Houd er rekening mee dat deze surroundspeakers onderling met een speakerkabel zijn verbonden. De communicatie met de soundbar is overigens wel draadloos. Je koppelt de DS60TR via HDMI of de optische ingang aan een televisie. Handig is dat je diverse instellingen van de soundbar op een geschikte LG-televisie kunt bedienen. Zo switch je in de zogeheten WOW-interface tussen verschillende geluidsmodi.

Met een totaalvermogen van 440 watt plaats je het audiosysteem in een kleine tot middelgrote kamer. Voor de weergave van surroundeffecten ondersteunt de DS60TR de veelgebruikte formaten Dolby Digital en DTS. In tegenstelling tot duurdere producten met Dolby Atmos-geluid hoor je dus geen geluid boven je hoofd. Verder stream je desgewenst muziek, radio en podcasts via een bluetoothverbinding. Koppel hiervoor een smartphone of tablet. Een interessant weetje is dat de boven- en onderkant van de soundbar zijn gemaakt van gerecycled plastic.

Lees ook: Dit is de ideale positie van je soundbar

LG DS70TR

De LG DS70TR zit met een lengte van 95 centimeter tussen de eerder besproken LG DS95TR en LG DS60TR in. Voor een soundbar met Dolby Atmos-ondersteuning valt de aanschafprijs mee. Een opwaartse driver stuurt bepaalde audiogolven naar boven, waardoor je een driedimensionaal geluid ervaart. Dankzij twee draadloze surroundspeakers (wel onderling met kabel verbonden) hoor je ook nog eens achter je effecten. De snoerloze subwoofer maakt jouw thuisbioscoop compleet. Een nuttige functie is dat de DS70TR met de speakers van een geschikte LG-televisie kan samenwerken. Hierdoor ontstaat er een grootser geluid.

Dit 5.1.1-kanaals audiosysteem levert een totaalvermogen van 500 watt. Voor een doorsnee (woon)kamer in een appartement of rijtjeshuis is dat ruimschoots voldoende. Behalve Dolby Atmos kan de DS70TR ook overweg met DTS:X, DTS en Dolby Atmos. Je hoort dus bij vrijwel alle streams van videodiensten écht surroundgeluid. De achterzijde heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Naast de televisie kun je dus ook nog twee andere apparaten aansluiten, zoals een gameconsole en cd-speler. Tot slot laat je via bluetooth je favoriete afspeellijsten op de soundbar los. Gebruik hierbij de smartphone of tablet als afstandsbediening.

Denon DHT-S517

De Denon DHT-S517 is een 3.1.2-kanaals soundbar die wordt geleverd met een draadloze subwoofer. Dit systeem maakt gebruik van Dolby Atmos om een ruimtelijk geluid te creëren. In de soundbar zitten zeven speakers, waarvan er twee naar boven zijn gericht. Deze 'up-firing' speakers sturen het geluid naar het plafond, dat het vervolgens terugkaatst naar jouw zitplek. Dit zorgt voor een geluidseffect waarbij het lijkt alsof het geluid ook van boven komt. De set bevat geen losse achterspeakers, maar simuleert het surround-effect.

Met de Dialogue Enhancer-functie kun je de helderheid van stemmen in drie niveaus aanpassen, zodat gesprekken in films en series beter te volgen zijn. De soundbar heeft een HDMI-ingang voor het doorlussen van een extern apparaat en een HDMI eARC-uitgang voor de verbinding met je televisie. Daarnaast is er Bluetooth aanwezig om muziek draadloos te streamen en zijn er verschillende geluidsmodi beschikbaar, zoals Film, Muziek en Nachtmodus.